Giữa lòng thành phố Cần Thơ, một ngôi nhà cổ với kiến trúc độc đáo, hài hòa giữa nét cổ kính và hiện đại đang chờ đón du khách. Nhà cổ Bình Thủy, với những đường nét hoa văn tinh xảo, những góc nhà trầm mặc, đã trở thành biểu tượng của xứ Tây Đô. Cùng chúng tôi khám phá vẻ đẹp tinh tế của ngôi nhà cổ này!
1 Lịch sử hình thành nhà cổ Bình Thủy, Cần Thơ
Từ trung tâm thành phố Cần Thơ, chỉ cần di chuyển một quãng đường ngắn, bạn sẽ lạc vào một không gian xưa cũ, nơi thời gian như ngừng trôi – đó chính là nhà cổ Bình Thủy. Ngôi nhà cổ kính này tọa lạc tại số 144 đường Bùi Hữu Nghĩa, phường Bình Thủy, quận Bình Thủy.
Vào cuối thế kỷ 18, khi vùng đất Cần Thơ còn hoang sơ nhưng trù phú, gia tộc họ Dương đã chọn nơi đây để lập nghiệp. Và chính ông Dương Văn Vị, một hậu duệ của dòng họ này, là người khởi xướng việc xây dựng ngôi nhà cổ.Ban đầu, ngôi nhà chỉ là một căn nhà gỗ đơn sơ. Tuy nhiên, với tình yêu dành cho kiến trúc và sự sáng tạo không ngừng, ông đã quyết định xây dựng lại ngôi nhà vào những năm 1830.
Năm 1904, ông Dương Văn Vị qua đời, nhưng di sản của ông vẫn được con trai út là ông Dương Chấn Kỷ tiếp tục gìn giữ và phát triển. Sau nhiều năm miệt mài xây dựng, đến năm 1911, ngôi nhà cổ Bình Thủy mới hoàn thiện như ngày nay.
Trải qua hơn một thế kỷ, nhà cổ Bình Thủy vẫn giữ nguyên vẻ đẹp cổ kính và độc đáo. Ngôi nhà không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống mà còn là một chứng nhân lịch sử của vùng đất Tây Đô. Nhiều bộ phim nổi tiếng như “Người tình”, “Người đẹp Tây Đô”,… đã chọn nhà cổ Bình Thủy làm bối cảnh, góp phần đưa tên tuổi của ngôi nhà đến gần hơn với công chúng.
Năm 2009, nhà cổ Bình Thủy chính thức được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia, khẳng định giá trị lịch sử và văn hóa to lớn của ngôi nhà. Đến với Cần Thơ, du khách không thể bỏ qua cơ hội khám phá nhà cổ Bình Thủy – một kiệt tác kiến trúc độc đáo giữa lòng miền Tây sông nước.
2Kiến trúc nhà cổ Bình Thủy, Cần Thơ có gì độc đáo?
Nhà cổ Bình Thủy không chỉ là một công trình kiến trúc đồ sộ mà còn là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, nơi giao hòa tinh tế giữa nét đẹp cổ kính của phương Đông và sự phóng khoáng của phương Tây.
Ngay từ cái nhìn đầu tiên, du khách sẽ bị ấn tượng bởi hàng rào sắt chắc chắn và khoảng sân lát gạch tàu rộng lớn. Dù đã trải qua hơn một thế kỷ, ngôi nhà vẫn giữ nguyên vẻ đẹp nguyên sơ.Hai lối cầu thang uốn lượn duyên dáng dẫn lên nhà chính như một lời mời chào du khách khám phá những điều kỳ diệu bên trong.
Với diện tích lên đến 6.000 m2, nhà cổ Bình Thủy được thiết kế phá cách so với kiến trúc nhà 3 gian truyền thống của miền Tây. Ngôi nhà có 5 gian, mỗi gian đều mang một vẻ đẹp riêng. Cửa gỗ được chạm khắc tinh xảo, mái nhà lợp kỳ công, tường nhà được dán gạch tỉ mỉ… Tất cả tạo nên một không gian sống vừa sang trọng, vừa ấm cúng.
Một điểm đặc biệt của nhà cổ Bình Thủy là hệ thống nền nhà được xây dựng rất chắc chắn. Dưới lớp gạch bông là một lớp muối hạt dày khoảng 10cm, vừa giúp chống ẩm, chống mối mọt, vừa mang ý nghĩa phong thủy.
Gian thờ chính là trái tim của ngôi nhà. Nơi đây được bài trí theo phong cách truyền thống của người Nam Bộ với những đồ thờ bằng gỗ được chạm khắc tinh xảo. Hình ảnh rồng, phượng, hoa lá… không chỉ mang ý nghĩa trang trí mà còn thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên.
Cũng giống như nhiều ngôi nhà cổ khác ở miền Tây, nhà cổ Bình Thủy có một cổng tam quan mang đậm dấu ấn kiến trúc người Hoa. Cổng tam quan không chỉ là lối vào ngôi nhà mà còn là biểu tượng của sự may mắn và thịnh vượng.
Với sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc Đông và Tây, nhà cổ Bình Thủy không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là một bảo tàng sống động, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống của người Việt.
3Khuôn viên nhà cổ Bình Thủy – Một thế giới thu nhỏ đầy bất ngờ
Bước chân vào khuôn viên nhà cổ Bình Thủy, du khách như lạc vào một thế giới thu nhỏ đầy bất ngờ. Không chỉ sở hữu kiến trúc độc đáo, ngôi nhà cổ này còn ẩn chứa nhiều điều thú vị khác, từ khu vườn lan rực rỡ đến kho cổ vật quý giá và những câu chuyện lịch sử hào hùng.
Vào những năm 1980, với niềm đam mê sưu tầm lan quý, ông Dương Văn Ngôn – hậu duệ đời thứ 5 của gia tộc – đã biến một góc của khuôn viên thành một vườn lan tuyệt đẹp. Những bông hoa lan rực rỡ sắc màu không chỉ tô điểm cho không gian mà còn mang đến một hương thơm dịu nhẹ, quyến rũ. Đặc biệt, cây xương rồng Mexico Kim hơn 40 tuổi như một vị khách quý, chứng kiến biết bao thăng trầm của thời gian.Vào thời đó, vườn lan này thường là điểm hẹn của những người yêu hoa, nơi họ cùng nhau chia sẻ niềm đam mê và thưởng lãm vẻ đẹp của thiên nhiên.
Gia tộc họ Dương từ lâu đã nổi tiếng với thú chơi đồ cổ. Và nhà cổ Bình Thủy chính là nơi lưu giữ những báu vật quý giá của gia đình. Bộ ấm chén từ thời Minh – Thanh, cặp đèn treo cổ kính, bộ bàn ghế đá cẩm thạch xuất xứ từ Vân Nam hay bộ sa-lông Pháp thời Louis… tất cả đều mang một vẻ đẹp cổ điển và sang trọng, kể những câu chuyện về lịch sử và văn hóa.
Một góc nhỏ khác của khuôn viên nhà cổ Bình Thủy cũng ẩn chứa một câu chuyện xúc động. Đó là 7 bộ ghế đá được đặt ở góc trái sân trước nhà. Được biết, vào năm 1945, trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đã có 7 chiến sĩ hy sinh anh dũng. Để tưởng nhớ công ơn của các anh hùng liệt sĩ, ông Dương Văn Ngôn đã cho xây dựng 7 bộ ghế đá này như một lời tri ân sâu sắc.
Mỗi bộ ghế đá như một câu chuyện, mỗi bông hoa lan như một lời tâm tình và từng món đồ cổ như một trang sử. Khuôn viên nhà cổ Bình Thủy không chỉ là một không gian sống mà còn là nơi lưu giữ những ký ức đẹp và những giá trị văn hóa truyền thống.
4Những bí ẩn về lá bùa phong thủy tại nhà cổ Bình Thủy
Bao quanh nhà cổ Bình Thủy luôn là những câu chuyện kỳ bí, trong đó nổi bật nhất là truyền thuyết về lá bùa phong thủy. Người ta kể rằng, đâu đó trong ngôi nhà cổ kính này ẩn chứa một lá bùa Lỗ Ban huyền bí, chính nó đã mang lại tài lộc và thịnh vượng cho gia tộc họ Dương suốt nhiều đời.
Dù không có bằng chứng cụ thể để xác thực câu chuyện này, nhưng việc mời thầy phong thủy khi xây nhà là một phong tục phổ biến trong văn hóa người Việt. Và sự giàu có của gia tộc họ Dương cũng là một minh chứng rõ ràng cho việc họ đã rất quan tâm đến yếu tố phong thủy trong việc xây dựng ngôi nhà.
Câu chuyện về lá bùa phong thủy đã trở thành một phần không thể thiếu trong những giai thoại về nhà cổ Bình Thủy. Nó không chỉ làm tăng thêm vẻ huyền bí của ngôi nhà mà còn khơi gợi trí tò mò của du khách. Dù là sự thật hay chỉ là một câu chuyện truyền miệng, lá bùa phong thủy vẫn là một bí ẩn hấp dẫn, khiến người ta không khỏi suy ngẫm về mối quan hệ giữa con người và thế giới tâm linh.
Khám phá nhà cổ Bình Thủy, chúng ta không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc độc đáo mà còn được đắm mình trong không gian văn hóa đặc sắc. Ngôi nhà cổ này không chỉ là một điểm đến du lịch mà còn là một nguồn cảm hứng sáng tạo bất tận. Hãy đến với Bình Thủy để tận hưởng những giây phút thư giãn và khám phá những điều thú vị.