Gộp nhiều công cụ khác nhau vào một không phải là ý tưởng mới. Các nghệ nhân và những người thợ từ xa xưa đã tìm cách để đơn giản hóa công việc bằng cách kết hợp các dụng cụ thường dùng theo nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên ý tưởng đó chỉ được áp dụng với một số công cụ đơn giản và không thực sự có thể trở thành một sản phẩm được bày bán rộng rãi.
Tới năm 1984, một người đàn ông tên Tim Leatherman mới phát minh và đưa ra thị trường một loại công cụ bỏ túi đa dụng, với phiên bản đầu tiên mang tên “Dụng cụ sinh tồn bỏ túi”. Dạng đầu tiên của nó là một cái kìm trông gần giống với dao bướm. Hình dạng này giúp chiếc kìm trông gọn nhẹ hơn đồng thời tránh việc mũi và răng kìm cào rách túi quần. Phía trong tay cầm, Leatherman thêm các lưỡi dao, tua-vít và một số dụng cụ thường dùng. Các thiết kế dần dần được cải tiến và trở nên tiện dụng hơn, nhưng chung quy đều mang dáng dấp của sản phẩm dụng cụ sinh tồn bỏ túi đầu tiên. Rất nhiều nhãn hiệu nổi tiếng khác cũng nổi lên rất nhanh, với nhiều sản phẩm được ưa chuộng cùng những điểm độc đáo riêng.
Phân loại dụng cụ đa năng
Dụng cụ đa năng có thể chia thành 3 nhóm chính như sau.
Các dụng cụ dạng móc chìa khóa
Đây là dạng thu nhỏ điển hình để bạn có thể móc chung với chùm chìa khóa hằng ngày mà không vướng víu. Không vướng víu có nghĩa là gần như không có gì khác biệt cả. Chỉ khi bạn cần làm việc gì đó, bạn mới nhận ra mình vốn có công cụ phù hợp và nhỏ gọn ngay trong lòng bàn tay.
Dụng cụ đa năng cỡ lớn
Nhóm này gồm khá nhiều loại sản phẩm, và phần lớn các dụng cụ đa năng trên thị trường đều nằm trong nhóm này. Các dụng cụ được phân biệt dựa theo kết cấu, giá thành, các tính năng tích hợp và cách sử dụng.
Dụng cụ đa năng chuyên dụng
Cần giải thích thêm để bạn hiểu rõ về nhóm dụng cụ đa năng này. Cụ thể, mỗi dụng cụ sẽ có một tính năng chính (như kìm, dao, tua vít) và được thêm vào các tính năng nhỏ khác nhưng chuyên dụng trong một lĩnh vực nhất định. Có thể kể đến trong nhóm này như thợ săn, kỹ sư chất nổ, thợ điện, v.v. Một số loại có thể to hơn hay vừa tay hơn các loại khác.
Cách chọn dụng cụ đa năng thích hợp
Bạn có thể tham khảo một số gợi ý sau để có thể nhanh chóng chọn ra sản phẩm phù hợp nhất với mình. Còn nếu bạn thích một bộ công cụ đầy đủ chi tiết và đáp ứng được tất cả nhu cầu, thì có lẽ bài viết không phù hợp với bạn cho lắm. Dụng cụ đa năng tuy hữu dụng và tiện ích, nhưng khi cần đến độ chuyên nghiệp cao thì ít người dùng đến nó.
1. Bạn tự đánh giá mình “khéo tay” cỡ nào? Bạn có phải mang cái đèn bàn cháy ra tiệm sửa chữa không? Hay bạn sẽ thử mò mẫm để xem cái máy rửa bát hỏng hóc chỗ nào mà không chịu chạy? Nếu bạn rơi vào trường hợp sau, bạn nên cân nhắc mua một bộ dụng cụ đa năng cỡ lớn. Bất kỳ dụng cụ nào trong nhóm này đều xử lý được các vấn đề sửa chữa gia dụng thông thường. Với các vấn đề phức tạp hơn, dù cho bạn có khéo tay đến mấy, cũng sẽ cần thêm các dụng cụ đặc thù. Tuy vậy, để sửa nhanh và “tháo dỡ thăm dò trước” thì chỉ cẩn một dụng cụ đa năng là đủ.. Một dụng cụ nhỏ cũng sẽ có ích ngay với cả những người vụng về nhất.
2. Nếu bạn chọn dụng cụ cỡ lớn, hãy cân nhắc đến tần suất sử dụng và bạn sẽ mang theo nó thế nào. Có người nói nếu mang theo bên mình được thì sẽ thấy nó rất hữu dụng. Tuy vậy, những người khác lại không chọn cách này. Rất nhiều người bỏ chúng trong xe, ba lô hoặc thậm chí vứt ở nhà.
3. Nếu bạn dự định mang theo mỗi ngày, cân nhắc việc bạn sẽ mang nó thế nào? Rất nhiều người chọn cách dùng túi đeo trên thắt lưng. Cho tới giờ, đây là cách tiện lợi và hiệu quả nhất Tuy vậy, với một số loại trang phục hoặc trong một số trường hợp, bạn không thể cứ đeo kè kè bên mình một chiếc túi như thế. Trong trường hợp này, bạn nên mang theo loại bỏ túi hoặc ví. Nếu là ví thì hãy chọn ví có ngăn chuyên dụng để đựng. Hoặc một chiếc vòng móc trên ví để móc và dễ lấy hơn là tốt nhất. Nếu bạn định bỏ túi, tốt nhất chọn loại có kẹp mép túi. Một con dao gấp nhỏ sẽ nằm tít dưới đáy túi và dễ bị rơi ra khi bạn đi lại. Nó cũng có thể cọ vào những đồ dùng khác, hoặc bạn sẽ phải lộn trái cả túi chỉ để lấy ra dùng. Không gì bất tiện bằng việc chẳng may rơi mất tiền mỗi lần rút kìm ra cả, đúng không?. Chỉ cần một chiếc kẹp mép túi, nó sẽ giữ món đồ nằm ngay ngắn ở ngay tầm tay bạn, chứ không nhảy lung tung trong túi quần.
Trên đây là những câu hỏi chính. Còn liệu bạn sẽ dùng nó nhiều cỡ nào, mang nó theo ra sao sẽ phụ thuộc vào từng cá nhân hơn.
Một số tính năng còn có thể hữu dụng và dùng thường xuyên hơn bạn tưởng rất nhiều. Ngay cả trong bếp, bạn sẽ thích dùng con dao bỏ túi nhỏ và nhẹ để mở túi bọc, chứ không phải là cả con dao bếp nặng nề. Kéo cũng tương tự như vậy, bạn dùng nó nhiều hơn bạn tưởng đấy. Còn tua vít tuy có trong mọi món dụng cụ nhưng lại ít được sử dụng đến hơn.
Nói chung, nếu sở thích hoặc công việc của bạn yêu cầu một số công cụ nhất định, bạn nên chọn một sản phẩm ít nhất đáp ứng được nhu cầu của mình, để món đồ bạn mua về thực sự hữu dụng và đa năng như bạn mong muốn.
